„Skrzydła” Danuta Ney-Smolarska

„Ta książka idzie pod prąd” powiedział w sobotę w krakowskiej Galerii UFO (ul. Podwale 6) Witold Bereś o właśnie wydanej książce Danuty Ney-Smolarskiej „Skrzydła„. Autorka – Danuta Ney-Smolarska jest malarką, autorką wierszy, a i teraz – książki „Skrzydła”. Jej prozatorski debiut to niezwykła opowieść o kobiecości w różnych sezonach życia, o wyzwaniach życia rodzinnego, które często „zjada” indywidualną drogę kobiety – w tym przypadku – drogę twórczości. Autorka opowiada więc o zmaganiach i napięciach, oczekiwaniach rodzinnych i potrzebie tworzenia. Smolarska opowiada też o rodzinie, w jej świecie, człowiek zawsze jest częścią większej całości – to obciążenie, ale i dar, bo – jak sama mówi – „warto patrzeć na świat też przez cudze spojrzenie, wyrwać się z własnej opowieści i potrzeb”. Piękna rzecz.

W krótkiej rozmowie z Witoldem Beresiem Autorka zaprosiła gości do „nocnego” czytania, jako że: ta książka jest zapisem jednej długiej nocy. Są w niej emocje całego życia. Nie ma w niej dat, szczegółowej faktografii, są emocje – trudne i pozytywne. Wnuki zapamiętają mnie w większości z dobrych rzeczy, ale dzięki tej książce poznają też różne dylematy, żale – a zatem – pełnię”.

Danuta Ney-Smolarska skomentowała też pytanie o twórczość. Ważnym elementem „Skrzydeł” są też ilustracje, z różnych etapów malarskich Autorki. Jak oboje z Beresiem skomentowali – to nie jest album i to nie ilustracje pełnią w książce rolę główną, ale dopełniają całej opowieści. „Moja twórczość to etapy i to w książce widać. Były czasy ascezy i minimalizmu, był czas drobiazgowości i czerni i bieli. A potem coś we mnie coraz mocniej pulsowało, narastało i… wulkan wybuchl. Wróciły kolory i duży format. To się zbiegło z wynajęciem pracowni, która – praktycznie – daje możliwość takiej pracy”.

Skrzydła. Rozmowy z zegarem (wyd. Panaceum, 2025) to opowieść o tym, jak obowiązki – zwłaszcza kobiece – mieszają się z ambicjami, twórczością i rodzinnymi oczekiwaniami. Autorka snuje swoją opowieść, niczym baśń z 1001 nocy: od odległych, choć nienostalgicznych, wspomnień parkietowych mieszkań lat ‘60tych, przez trudy lat ’80 aż do współczesności – kolorowej i intensywnej. Wreszcie – własnej? Skrzydła. Rozmowy z zegarem przede wszystkim opowieść o emancypacji, o znalezieniu własnego głosu niekoniecznie we „własnym pokoju”. To książka dla innych kobiet – zarówno dojrzałych, które – tak jak bohaterka – czasem patrzą wstecz i surowo się rozliczają z własnym życiem, jak i tych młodych, które dopiero szukają swojej drogi. Ta droga zbyt często wykuwana jest w trudzie pomiędzy obowiązkami rodzinnymi a pragnieniem indywidualności.  

Zawsze czułam, że muszę latać. Zawsze też bałam się latania. Skrzydła. Rozmowy z zegarem to opowieść o lataniu pomimo okoliczności. Bo tworzę, choć ta droga zawsze była pełna przeciwności. Opowiadam swoją historię dla dzieci i wnuków, bo to oni stali się siłą napędową mojego tworzenia, które zawsze wydarzało się „pomimo” a nie „z powodu”. Moje skrzydła jednak wyrosły – latam wśród słów, kolorów i relacji, którymi utkana jest codzienność. Taka jest moja historia.

               Danuta Ney-Smolarska